سلسلۂ قطب شاھی میں آثار شیعی
محمد قطب الملک شاہ بن جمشید قطب شاہ اورنگ نشین محمد نگر گولکنڈا
ابراھیم قطب شاہ
محمد قلی قطب شاہ
عبداللہ
محمد قلی قطب الملک قطب شاہ بر سریر سلطنت جلوس فرمودہ تا بہ خاتمہ طبقۂ قطب شاھیہ ابوالحسن تانا شاہ بمدّت دوصد و بیست و ھفت سال سریر آرا بود [تزک قطب شاہی / ص 2 ] اورنگ زیب سی و دو سال در 1130 یکصد و سی ھجری نواب میر قمر الدین معلی بہادر نظام الملک آصف جاہ در قبض خویش آوردند ۔ محمد قلی قطب الملک قطب شاہ در عھد خود از باعث قربت سید رحمت طاھرو بحسب فہمایش او مذھب اثنا عشریہ بدل اعتقاد آوردہ [ ھمان/4] در انوقت بسیار کسان کہ اناس علی دین ملوکھم واقع است بمتابعت شاہ مغز دینش اختیار کردند ۔
از سلطان محمد قلی قطب قطب شاہ تاعبداللہ خطبہ والیان ایران سلطان عبداللہ صفوی شاہ حیات صفوی بطریق قوم اثنا عشریہ مخفی از خوف مسند نشینان ھندوستان کہ در اولاد تیموریہ بود میخواندند ۔ [ھمان / 5 ]
محمد قلی قطب شاہ مدرسہ و جامع مسجد تیار ساخت ۔۔۔ 2000 روپیہ ماھوار سوای پاچہ و سالیانہ قریب ھشتاد ھزار روپیہ در ماہ رمضان و در ایام عشرہ محرم معمول داشت و خدمت گذارئ ۔۔۔ زوّاران نجف و کربلا معلّا بر خود گوار داشت [ھمار/12]
بمجرّد شنیدن کلمات درویش داروغہ سکوت کرد درویش رفت در طرفۃ العین این اخبار نزد بادشاہ رسید حکم فرمود کہ قریب چہار مینار پایہ کنی مسجد شروع کند 4000 کاماٹی و دو ھزار معمار دو ھزار سنگ تراش برای تیاری مسجد معین بود ، در 1104 ھ تیاری حصار و دوازدہ و مداخل سادہ بالای بیش مسجد کردہ و۔۔۔ مکہ مسجد موسوم کرد در ابتداء تیاری پخت دوازدہ پلہ نیاز حضرت دوازدہ امام علیہ السلام کنایند ۔ [ھمار/ ص14 ]
بعد از آن تیارئ بوستان لنگم پلّی وداد محل وگوشۂ محل معہ حوض سہ لک و چھل ھزار (34000) روپیہ و داد محل وغیرہ و دیگر عمارت بست و سہ لک بتصرّف آمدہ ۔ در 1003 ھ عبداللہ تیارئ عاشور خانۂ بارتفاع دوازدہ درعہ تصرّف 360000 روپیہ برای تعز ناران حسین انصرام یافت و در مین آن علم جواھر و طلا و نقرہ وغیرہ استاد میکردند ۔
در ایام محرم تیاری پخت روزینہ دوازدہ صد روپیہ و شربت و نبات دوازدہ من برای تعزیہ داری وغیرہ معہ خیرات دوازدہ من مقرّر بود
در تعزیہ خمہ حسینی علم رسانیدہ بفقراء تقسیم کرد ۔
قصّہ نگاران این واقعہ را با تفصیل بیان می کنند : عبداللہ قطب شاہ بر فیل سوار بود و آن فیل مست بود و خطر جان شاہ بود در ھمان زمان ملکہ نذر کرد ، اگر پادشاہ سلامت برگشتہ شباشب نیازی زنجیر طلا بودن دوازدہ من پختہ نیاز کنانیدہ روز دیگر بجلوس تمام لنگر کشیدہ در حسینی علم بردہ آن زنجیر را پارہ کردہ بسادات و فقراء و مساکین متوکلین غربت نشین تقسیم کرد ۔
بابت سلامتی سلطان یک علم بہ اسم اللہ محمد علی تیار کنانید [ھمان/17 ]
شربت قند سفید بوزن دوازدہ من پختہ روزینہ در ایام عشرہ از سرکار مقرر کرد ص7 / ھمان ]
سمت جنوب بلدہ کہ زیر کوھیچہ آب واقع است بیگم مذکور معمولی داشت کہ اکثر در آنجا باری سیر معہ محل بادشاہ فایز گشتہ تمام روزمی باند چیزی خیرات می کرد باین سبب چشمہ بیبی اشتھار یافت درین نعل طبّی تمام نسایان عوام برای غسل ناکشی را با آن فراھم شدہ در لہو لعب میکنند رانند و در تصرّف جناب رسول اکرم ۖ و خود آھنی بود بینی حود را نعل م یگویند چنانچہ آن خود متبرکہ را جناب امام ھمام حضرت امام حسین علیہ الصلوات و السلام بوقت رزم افواج حاکم شام بہ خود داشتہ بودند بر کوہ کہ از بلدہ شش گروہ در سر حد موضع کہ پر از واقع است و بر آن جابتخانہ کوچک بود ، مجاری آن کوہ دیگر واقع است بر آن قلعچہ افتادہ بود روزیکہ بادشاہ در شب ماہ بالا بر حصار قلعہ گولکندہ متوجہ شد مشغول بود بہ معاینہ کرد کہ بسمت شمال روشنی نمودار است باید پرسید کہ بر کوہ جائیکہ ملعچہ قوم را ریل واقع است در آن ویران امشب روشنی کدام کردہ است زناردار مصاحب وقت بود فورا عرض کرد کہ بران کوھیچہ اسد اللہ الغالب علی ابن ابیطالب علیہ الصلوات و السلام واقع است کہ امشب تمام اھل شیعہ روشنی کردہ اند [ھمان /8 ] نیاز جشن حیدری بجا آورد ص18
نواب میر نظام علیخان بہادر نظام الطلک آصف جاہ در سنہ ھجری 1178 از معروضۂ نوازش علیخان عاشورخانہ را از سرنو ساخت [ھمان / 20]
روز جمعہ بخطّ زشت محمد کوثر علی نوشتہ بوقت دوپہر باتمام رسید
م م م
م م
م
ص21 / ھمان
